185. czy koniec może być udany?

Najwyraźniej w moim życiu nie dzieje się nic szczególnie interesującego, ponieważ ostatni wpis popełniłem ponad miesiąc temu. Także lista moich ostatnich lektur nikogo by nie porwała, ponieważ czytam książki niemal wyłącznie związane z planami autorskimi, filmy i seriale oglądam z opóźnieniem, więc miałbym ewentualnie coś do powiedzenia dopiero w momencie, w którym wszyscy właśnie skończyli o nich rozmawiać.

Na szczęście właśnie dobiegł końca "House". Naturalnie nie obejrzałem jeszcze ostatniego odcinka, ba nie obejrzałem ani jednego odcinka ostatniego sezonu! Nawet ostatniego odcinka poprzedniego sezonu nie widziałem, dopadł mnie bowiem jakiś rok temu przesyt "House'a" i trzyma do dziś.

Nie zmienia to faktu, że wiem jak się serial skończył i - co ważniejsze - wiem, że sieć podzieliła się na tych, którym takie zakończenie przypadło do gustu, oraz mocną grupę nieukontentowanych.

Przypomniałem sobie własne odczucia związane z ostatnimi odcinkami "Battlestar Galactica" oraz "Lost" i zacząłem się zastanawiać, czy w ogóle możliwe jest zakończenie, które potrafiłoby usatysfakcjonować znaczącą większość odbiorców związanych przez lata z fabułą i bohaterami. Należę do tych, których zakończenie "BG" zdenerwowało do tego stopnia, że wolałbym udawać, iż go nie było. Może dzięki temu podobne pod wieloma względami i rozczarowujące zakończenie "Lost" zbyłem wzruszeniem ramion - nie spodobało mi się, ale po "BG" byłem już nieco uodporniony.

Właściwie jedyny serial, którego zakończenie oceniane jest powszechnie pozytywnie to "Scrubs". To rzeczywiście wspaniała, odpowiednio grająca na emocjach, ładnie spinająca całość końcówka. Niemniej zastanawiam się, czy byłaby równie dobrze oceniana, gdyby... nie nakręcono później jeszcze jednego sezonu. Sezonu, który radykalni wielbiciele "Scrubs" odsądzają od czci i wiary i zwykle swój stosunek doń wyrażają pisząc: "Dlaczego? Dlaczego po tak cudownym zakończeniu zrobiono ten fatalny dziewiąty sezon?". Możliwe więc, że zakończenie "Scrubs" podoba się powszechnie przede wszystkim dlatego, że nie jest zakończeniem (chyba, że nie akceptuje się istnienia 9 sezonu, co jest tym prostsze, że nawet komplety DVD zawierają sezony 1-8, a sezon 9, jeśli ktoś jest heretykiem jak ja, może sobie dokupić osobno).

Najlepsze są chyba zakończenia mimowolne, pojawiające się wtedy, gdy stacja dochodzi do wniosku, że nie da więcej na daną produkcję ani centa. Tak skończyły się, wbrew planom, "Rome", "Deadwood" i "Carnivale" - trzy wspaniałe seriale, które pozostawiły nas z niedosytem i zagadkami na które być może nie znajdziemy nigdy odpowiedzi. Co ważne, seriale te (podobnie jak np. "Firefly") nie zdążyły się zepsuć. Czasem dopiero "po śmierci" rodzi się legenda i popularność seriali - jak "Firefly" czy "Stargate: Universe". Nikt nie narzeka, że zamknęły one losy bohaterów w zły sposób, każdy może dopowiadać sobie co byłoby dalej, żyć nadzieją, że jego ulubieni bohaterowie dokonują poza kadrem dalszych wyborów bądź heroicznych czynów.

Może więc seriale lepiej niespodziewanie urywać, niż kończyć w sposób zaplanowany, albo obniżać poziom do tego stopnia, że sami widzowie zaczynają błagać, by ich ulubionym bohaterom oszczędzono dalszego upodlenia? Może lepiej "niespodziewane zakończenia" zaplanować już na początku, ciesząc się później odzewem widzów domagających się reaktywacji tytułu (co czasem się udaje - jak w przypadku "Chucka", a czasem niekoniecznie, jak w przypadku reaktywowanych, ale uznawanych za niezbyt udane, dodatkowych sezonów "Scrubs" czy "Jerycho"). Chyba wolałbym słyszeć, że ludzie domagają się, by mój projekt wrócił ("Stargate: Universe", "Firefly"), niż że coraz wyraźniej napomykają, iż chyba nie ma co dłużej się męczyć (np. "Skins").

Podobnie działa to w przypadku cykli powieściowych. Kres oświadczając, że nie zamierza kończyć ostatniego tomu swojego cyklu wywołał lament fanów, z których niemała część wciąż wierzy, że pisarz się złamie i napisze zakończenie. Z kolei gdyby Martin oświadczył: "następny tom będzie ostatni", spora część czytelników odetchnęła by zapewne z ulgą. Erikson niby cykl zakończył, ale będzie go nie wprost kontynuował, co we mnie akurat budzi mieszane uczucia (ale ja wciąż nie mogę przebrnąć przez "Myto ogarów" i boję się, że kolejne tomy będą coraz gorsze). Wygląda więc na to, że twórcy zwyczajnie nie potrafią kończyć - albo urywają swoje opowieści, albo ciągną je bez końca albo ciągle do nich wracają. Zapewne i my, odbiorcy  nie ułatwiamy im zadania, a i producenci i wydawcy gotowi są zajeździć cykle na śmierć, póki się sprzedają. 

Dobry koniec, jak się okazuje, to skarb.